Польшча: Фасоля па-брэтонску (Fasolka po bretońsku)

Назва, што гучыць вельмі па-французску, можа ўвесці ў зман наконт рэальнага паходжання гэтай стравы. Насамрэч, гэтая абсалютна польская страва мае гэтулькі ж агульнага з французскай Брэтанню, колькі… Read more “Польшча: Фасоля па-брэтонску (Fasolka po bretońsku)”

Мексіка + США, Тэхас: Чылі Кон Карнэ (Chili Con Carne)

З іспанскага перакладаецца як «перац чылі з мясам».

Упершыню падобную страву згадалі ў 1529 годзе. Манах-францішканец Бернардына дэ Саагун апісаў тушанае мяса з прыправамі з перцу чылі, якое гатавалі ў сталіцы ацтэкаў Тэначцітлане (цяпер на яе месцы знаходзіцца сталіца Мексікі Мехіка).

Рэцэпт чылі з мясам заўважылі ў 1850 годзе ў армейскім лагеры ў Мантэрэі, на тэрыторыі цяперашняга Нуэва-Леон у Мексіцы: вяленую ялавічыну, сала, сушаны перац чылі і соль пераціралі, фармавалі з гэтай масы невялікія кубікі і пакідалі сохнуць на сонцы. Потым іх можна было размочваць і тушыць у збанках.

Ну а канкрэтна назва «Чылі кон карнэ» ўпершыню згадваецца ў кнізе 1857 года пра мексікана-амерыканскую вайну.

Не магу не працытаваць урыўку з апавядання О. Генры «Чароўны пацалунак», дзе ўзносяць хвалу непаўторнаму смаку чылі кон карнэ. Галоўны герой, аптэчны клерк Сэмюэль Танзі, – вялікі аматар гэтай стравы:

“Танзі часта па начах прыходзіў да гэтых стоек, каб пакаштаваць цудоўнага «Chili-con-carne». Страва, вынайдзеная геніем мексіканцаў, яна складалася з кавалачкаў далікатнага мяса з духмянымі травамі, багата палітых вострым чырвоным соўсам «Chili». Яго асаблівы смак, вогненная пякота падабаліся паднябенню сапраўднага паўднёўца.”

Далей Танзі сустракае мексіканца Торэса, уладальніка стойкі па продажы чылі кон карнэ, які аказываецца ні больш ні менш – несмяротным. Торэс дзеліцца рэцэптам неўміручасці:

“— Ну і што гэта за такая здаровая ежа, пра якую вы гаварылі? — спытаў Танзі. — Паслухайце мяне, — адказаў Торэс, падсоўваючыся да яго ўсім целам, і ледзь не ўлёгшыся на стальніцу. — Ну, гэта таксама «Chili-con-carne», але толькі прыгатаванае не з мяса кураняці, а з цела сеньярыты, маладой і далікатнай. Вось з чаго складаецца сакрэт. Вы павінныя есці гэткае мяса кожны месяц, але рабіць гэта да поўні, і тады вам ніколі не будзе пагражаць смерць…”

…Далей – рэцэпт чылі кон карнэ са звачайнай ялавічыны😉.

Балгарыя: Бабовы суп па-манастырску (Боб Чорба по манастирски)

Ящчэ адiн рэцэпт балгарскага супу з фасолi ды сезоннай гародніны – бабовы суп, але па-манастырску.
Інгрэдыенты могуць змяняцца ў залежнасці ад сезону, але база – заўсёды бабы ці фасоля. Можна выкарыстоўваць як адзін гатунак, так і некалькі розных.

Дарэчы, у супах балгарскай манастырскай кухні амаль ніколі нічога не абсмажваюць і нічым не запраўляюць (акрамя воцату). Ну а калі цыбулю і моркву ўсё ж абсмажыць, а суп заправіць ёгуртам, – атрымаецца амаль звычайная боб-чорба.

Балгарыя: Бабовы суп (Боб Чорба)

Можна рабіць з любых бабовых – з сумесі бабоў і фасолі, толькі з бабоў ці толькі з фасолі.
Суп, прыгатаваны выключна са струковой фасолі, кранальна называюць «зелен боб чорба».

Грузія: Зялёнае лобія з мясам (тушаная струковая фасоля з мясам)

Лобія (па-грузінску ლობიო) перакладаецца як «фасоля».
Так можа называцца любая страва, у базавы склад якой уваходзіць любая фасоля – і струковая, і ў зярнятах. Можа быць як з мясам, так і без.

Першапачаткова лобія, дарэчы, рабілі не з фасолі, а з пладоў даліхаса — гіяцынтавага боба. Фасолі тады ў Грузіі яшчэ не было, яна там з’явілася толькі ў канцы XVII стагоддзя.

У варыянце ніжэй – лобія з зялёнай струковай фасолі, альбо «мцванэ лобія» (მწვანე ლობიო), з мясам.