Уласна кажучы, назва супу цалкам адлюстроўвае яго сутнасць і перакладаецца як «певень і цыбуля-парэй».

Кок-а-лікі называюць нацыянальным супам Шатландыі. У гэтай краіне курыны суп з цыбуляй-парэем вядомы аж з XVI стагоддзя – першы такі рэцэпт датуецца яшчэ 1598 годам.
Назва ж кок-а-лікі (Cock-A-Leekie) замацавалася толькі ў XVIII стагоддзі – пад ёй суп і ўвайшоў у кулінарную кнігу Ізабэлы Бітан, вядомай англійскай журналісткі, пісьменніцы і аўтаркі адной з першых кулінарных кніг.

Ёсць версія, што курыны суп з цыбуляй з’явіўся ў Францыі, а да Шатландыі дабраўся ў XVI стагоддзі, дзе рэпкавую цыбулю проста замянілі на гастранамічны сімвал краіны – цыбулю-парэй. Мяркуючы па тэхналогіі прыгатавання, версія гэтая не надта заслугоўвае даверу. І яе НІ Ў ЯКІМ ВЫПАДКУ не варта абмяркоўваць з шатландцамі – гэта як сказаць беларусам, што дранікі прыдумалі ў Расіі.

Эзагелін перакладаецца як «Эза-нявеста».

Паводле легенды, на пачатку ХХ ст. у Анатоліі, у вёсцы Дакуз’ёл недалёка ад Газіянтэпу, жыла дзяўчына Эза. Усе вандроўнікі, праязджаючы праз вёску, захапляліся яе прыгажосцю. Але сужэнскага шчасця знешнасць ёй не прынесла: першы муж Эза, якога яна вельмі кахала, абыходзіўся з ёй жорстка і аддаваў перавагу іншай кабеце. У выніку яны развяліся.

З другім мужам Эза паехала ў Сірыю, дзе жыла ў жабрацтве, са злоснай свякрухай, а потым наогул захварэла і памерла, бо грошай на лекараў не было.

Эза стала турэцкай легендай, а яе прыгажосць і каханне да мужа дагэтуль апяваюць і аплакваюць у народных песнях і папулярных фільмах.

Ну а рэальную Эза звалі Зёхрэ Бозгеік (Зёхрэ перакладаецца як Венера). Нарадзілася яна ў 1909 годзе, у 1936 пераехала ў Сірыю, нарадзіла дзевяць дзяцей і памерла ад сухотаў у 1950-х. Вядома таксама, што адна з дачок Эза, 71-гадовая Джэліле Бозгеік, вярнулася ў родны Газіаянтэп у 2013, ратуючыся ад грамадзянскай вайны.

Пры чым тут суп? Адны кажуць, што легендарная Эза варыла яго, каб залагодзіць свякроўку, іншыя – что проста грошай было мала, вось і гатавалі «сірочы супчык». Цяпер суп Эзагелін традыцыйна падаюць нявестам на вяселлі, а ў некаторых рэгіёнах яго мае зварыць сама нявеста – каб быць каханай і шчаслівай і не паўтарыць гісторыі Эза.

Мастава (мастоба, мастаба) – абсмажвальны суп, які часам называюць «суюк ош» («вадкі плоў»).  Адразу ясна, да чаго імкнемся ))

Галоўнае адрозненне ад кавурмы-шурпы – рыс, бо ў шурпе яго быць не можа. Плюс дробная нарэзка кампанентаў, неўласцівая ўзбекскім супам.

Ну і, безумоўна, гатаваць ўсё гэтае хараство трэба ў казане. У адсутнасць казана зробім у воку (wok). Калі будзе дом у сабарбіі і казан – будзе нагода паўтарыць.

Спадчына Аўстра-Венгерскай імперыі – чэшская мадыфікацыя венгерскага Баграч гуяша.
Крыху прасцейшая, але не менш смачная.

«Гуяш» перакладаецца як «пастух» (паходзіць ад слова «gulya» – статак), ну а «баграч» (bogrács) азначае «кацёл». Класічная мадзярская страва пастухоў, вядомая з IX стагоддзя.

Першапачаткова гатавалася як как густое мясное рагу – «Gulyás hus», але пазней трансфармавалася ў сёрбава – «Gulyásleves», якое варылі на адкрытым агні, у кацялку, з мяса і мясцовай гародніны.
Ну а падобная да гуляша галоўная страва ў Венгрыі цяпер – гэта пёркёльт, «Pörkölt».
Дарэчы, папрыка з’явілася ў рэцэпце гуляша толькі ў XVI, а бульба і памідоры – у XVII стагоддзі.

Стравы, падобныя да венгерскага пёркёльту, але называныя «гуляшом», існуюць амаль ва ўсіх краінах Еўропы і нават у Эфіёпіі, дзе гатуюць рыбны гуляш (asa gulaš).

👆Цікавы факт: адзін з кулінарных сімвалаў Венгрыі – папрыка – набыла папулярнасць у краіне толькі пасля харчовага эмбарга на чорны перац у часе Напалеонаўскіх войн.

Чарговы кулінарны шэдэўр з Эстоніі.
Вось толькі не любяць чамусьці эстонцы даваць назвы супам. Што кладуць, так і называюць…

Ящчэ адiн рэцэпт балгарскага супу з фасолi ды сезоннай гародніны – бабовы суп, але па-манастырску.
Інгрэдыенты могуць змяняцца ў залежнасці ад сезону, але база – заўсёды бабы ці фасоля. Можна выкарыстоўваць як адзін гатунак, так і некалькі розных.

Дарэчы, у супах балгарскай манастырскай кухні амаль ніколі нічога не абсмажваюць і нічым не запраўляюць (акрамя воцату). Ну а калі цыбулю і моркву ўсё ж абсмажыць, а суп заправіць ёгуртам, – атрымаецца амаль звычайная боб-чорба.