Таджыкістан: Манты з гарбузом (Манту бо каду)

«Каду» перакладаецца з таджыкскага як «гарбуз», з гэтай часткай назвы ўсё зразумела.
А вось адкуль у Таджыкістане ўзяліся манты – гэта пытанне больш складанае…

Ёсць дзве асноўныя версіі іх з’яўлення ў Сярэдняй Азіі.

Першая – манты прыйшлі з Усходу, дзе ёсць падобныя стравы з блізкімі назвамі: карэйскія манду, японскія мандзю і кітайскія маньтоў.
Менавіта кітайскія маньтоў (饅頭) лічацца ў гэтай версіі прабацькамі стравы – іх згадкі з’яўляюцца яшчэ ў ранніх запісах дынастыі Цзынь 266–420 гадоў нашай эры.
А ў Сярэднюю Азію яны трапілі ў часе мангольскіх заваёваў – з Усходу на Захад.
Вось толькі нестыкоўка ў тым, што маньтоў – гэта паравыя булачкі без начынкі, а з начынкай – гэта ўжо баацзы… Напэўна, для мангола-татараў не надта істотнай была наяўнасць ці адсутнасць начынкі.

Другая версія – манты прыйшлі з Захаду, з Асманскай імперыі: рэцэпт паравых мантоў з баранінай знайшлі ў кухарскай кнізе XV стагоддзя, якую напісаў Мухамед бін Махмуд Шырвані. А ў Cярэднюю Азію яны маглі трапіць па Шаўковым шляху, з Захаду на Усход.

Большасць даследчыкаў схіляецца да першай версіі – надта даўно там на Усходзе ўсё прыдумалі.

Дарэчы, манты з гарбузом – найбольш распаўсюджаныя манты без мяса.

Венгрыя: Пёркёльт (Pörkölt) — гэта тое, што палова свету памылкова называе «гуляш»

Венгерскае слова «пёркёльт» паходзіць ад старажытнага слова «pergelt», якое перакладаецца як «смажанае» і ўяўляе з сябе абсмажанае і пратушанае з гароднінай мяса.

Гэта менавіта тая страва, якую ў большасці краін Цэнтральнай Еўропы няправільна называюць «гуляш», у той час як у Венгрыі гуляш – гэта суп.

Правільна абыходзяцца з класіфікацыяй толькі ў Чэхіі і ў Славакіі – там «гуляшовай палеўкай» называюць акурат суп, а тушанае мяса слушна абазначаюць як «пёркёльт».

Балгарыя: Яхнія папоўская з ялавічыны (Попска яхния с говеждо-телешко)

Слова «яхнія» паходзіць ад персідскага yagh hini (تاس کباب) – тушаны.

Яхнія ўяўляе з сябе страву з тушанага мяса і гародніны, зробленую па тэхналогіі, блізкай да абсмажвальных супоў усходняй кухні: спачатку ўсё асобна абсмажваецца, а затым усё разам тушыцца.

Турэцкі ўплыў на балгарскую кухню, так бы мовіць…

Папярэджваю: у папоўскай яхніі абавязковы інгрэдыент – цыбуля-сеянка.
А чысціць яе – проста ПЕКЛА!
Раю дастаць з антрэсолі маску для сноркелінгу…

Грузія: Гурулі, альбо птушка па-гурыйску (птушка, тушаная з цыбуляй і арэхамі)

«Гурулі» – гэта птушка, прыгатаваная ў гурыйскім стылі, прасцей кажучы – «птушка па-гурыйску».
Ну а гурыйцы – гэта жыхары Гурыйскага краю на захадзе Грузіі.
Героі шматлікіх анекдотаў, гурыйцы славяцца:

• дасціпнасцю,
• уменнем прыгожа выйсці з любой цяжкай сітуацыі
• талентам атрымаць на рынку найлепшыя зніжкі.

Злыя языкі, праўда, кажуць, што гурыйцы злёгку скупаватыя…
Tой, хто так гаворыць, няхай першы кіне ў мяне камень ))

Эстонія: Тухлінот (Tuhlinott) – вараная са свінінай і цыбуляй бульба

Тухлінот (Tuhlinott) — гэта лагічны працяг кілатухліда. Абедзьве назвы паходзяць ад выспавай назвы бульбы – «тухлід» (tuhlid). У кантынентальнай Эстоніі яе звычайна называюць «картул» (kartul).

Класіка старой эстонскай кухні – ніякага абсмажвання, усё менавіта варыцца.
Спецыі і зеляніна дакладна ўказаныя – толькі кроп і маяран, што дае вельмі збалансаваны смак.

Эстонія: Кілатухлід (Killatuhlid) – вараная са свінінай бульба

Кілатухлід (па-эстонску «Killatuhlid») – старажытная страва заходняй Эстоніі, выспаў Саарэмаа, Муху, Хіюмаа і г.д. Ёсць версія, што першапачаткова гэта быў суп, які пазней трансфармаваўся ў рагу з вялікай колькасцю падліўкі.

Вільям Пахлёбкін у рэцэпце кілатухліда адным з інгрэдыентаў назваў смятану. Але на розных кулінарных форумах жыхары эстонскіх выспаў кажуць, што ні пра якую смятану ў кілатухлідзе яны не ведаюць і ведаць не хочуць. Паверым менавіта ім.

Свініна, бульба, вада і соль. Бадай самы просты рэцэпт у свеце.