Страва з назвай «гаспача» вядомая яшчэ з часоў мусульманскай Іспаніі (Аль-Андалуса) і Рымскай імперыі, і першапачаткова гэта была проста сумесь раскрышанага хлеба, аліўкавага алею і воцату.

Ёсць дзве асноўныя версіі паходжання слова «гаспача»: першая – ад масарабскага «caspa», што азначала «крошкі, рэшткі» (той самы раскрышаны хлеб), і другая – ад яўрэйскага слова «gazaz», што азначала «разрэзаны на кавалачкі» ці «патоўчаны» (паводле спосабу прыгатавання).

Цяпер гаспача ўсе трактуюць як нацыянальны іспанскі суп, што не зусім правільна.
Самі іспанцы лічаць яго менавіта андалузскай стравай.

Па ўсёй Іспаніі прадаюць канцэнтрат для гаспача, колер якога можа вагацца ад светла-аранжавага до ярка-чырвонага – у залежнасці ад гатункаў і колькасці памідораў. Яны, дарэчы, з’явіліся ў рэцэпце толькі ў XIX стагоддзі. Хаця таматы ў Еўропу першымі завезлі менавіта іспанцы, прычым яшчэ ў XVII стагоддзі. А вось перац, завезены імі ж з Мексікі, прыжыўся ў гаспача адразу.

Пра больш старыя версіі (без памідораў, але з іншымі цікавымі дадаткамі) раскажу напрыканцы.

☝️Дарэчы. Ніколі ні на якой мове не вымаўляйце «гаспаЧЧа». Падвойнае «ч» як у напісанні, так і ў вымаўленні – няслушна. Гэта Іспанія, а не Італія.