«Каду» перакладаецца з таджыкскага як «гарбуз», з гэтай часткай назвы ўсё зразумела.
А вось адкуль у Таджыкістане ўзяліся манты – гэта пытанне больш складанае…

Ёсць дзве асноўныя версіі іх з’яўлення ў Сярэдняй Азіі.

Першая – манты прыйшлі з Усходу, дзе ёсць падобныя стравы з блізкімі назвамі: карэйскія манду, японскія мандзю і кітайскія маньтоў.
Менавіта кітайскія маньтоў (饅頭) лічацца ў гэтай версіі прабацькамі стравы – іх згадкі з’яўляюцца яшчэ ў ранніх запісах дынастыі Цзынь 266–420 гадоў нашай эры.
А ў Сярэднюю Азію яны трапілі ў часе мангольскіх заваёваў – з Усходу на Захад.
Вось толькі нестыкоўка ў тым, што маньтоў – гэта паравыя булачкі без начынкі, а з начынкай – гэта ўжо баацзы… Напэўна, для мангола-татараў не надта істотнай была наяўнасць ці адсутнасць начынкі.

Другая версія – манты прыйшлі з Захаду, з Асманскай імперыі: рэцэпт паравых мантоў з баранінай знайшлі ў кухарскай кнізе XV стагоддзя, якую напісаў Мухамед бін Махмуд Шырвані. А ў Cярэднюю Азію яны маглі трапіць па Шаўковым шляху, з Захаду на Усход.

Большасць даследчыкаў схіляецца да першай версіі – надта даўно там на Усходзе ўсё прыдумалі.

☝️Дарэчы, манты з гарбузом – найбольш распаўсюджаныя манты без мяса.

^Цеста:

• мука пшанічная – 300 г
• раслінны алей – 1 ст. л. (па жаданні)
• вада
• соль

^Фарш:

• гарбуз – 400 г
• цыбуля – 3-4 шт. (столькі ж, колькі гарбуза)
• курдзючны тлушч ці масла сметанковае
• смятана
• зеляніна (кінза, кроп) – па пучку, плюс пятрушка па жаданні
• соль, перац, спецыі (зіра, аніс, каляндра)

---

Прыгатаваць бездражджавое цесто без яек. У Сярэдняй Азіі яек для прыгатавання бездражджавога цеста звычайна не выкарыстоўваюць, проста пакідаюць цеста настаяцца як найдаўжэй у халадку:

Даць цесту, накрытаму сурвэткай, злёгку адпачыць у прахалодным месцы.

☝️Спецыі (зіру, аніс і каляндру) пажадана малоць самастойна. Водар будзе мацнейшым:

Здрабніць спецыі ў ступцы:

Гарбуз ачысціць і нарэзаць на дробныя кубікі (на тарцы церці нельга – будзе каша).

Цыбулю дробна нарэзаць, зеляніну – здрабніць:

Курдзючны тлушч нарэзаць на дробныя кубікі і распусціць у патэльні на моцным агні. Калі курдзючны тлушч не выкарыстоўваеце (пах не падабаецца, ці проста тупа не знайшлі) – найлепей узяць топленае сметанковае масла.

Цыбулю абсмажыць да празрыстага:

Пакласці гарбуз, дадаць спецыі і перац (☝️але не соль – яна пойдзе ў ход у канцы) і яшчэ злёгку абсмажыць.
Гарбуз не павінен ператварыцца ў кашу:

У прынцыпе, начынка гатовая.

Летам у начынку звычайна дадаюць зеляніну, зімой – не. І першы, і другі варыянты – проста смаката.😋

Робім абодва: трэба проста аддзяліць частку начынкі для мантоў па «зімовым варыянце».
У рэшту начынкі дадаць зеляніну і старанна перамяшаць – для мантоў па «летнім варыянце»:

Астудзіць да хатняй тэмпературы:

Падзяліць цеста на невялікія кавалкі і раскатаць на аладкі так, каб берагі былі танчэй за сярэдзіну.
А можна раскатаць вялікі ліст і выразаць колцы сантыметраў па 10-12 – напрыклад, невялікай салатніцай ці піўным (хм, чаму я менавіта так сказаў?) кубкам:

Перад самай лепкай мантоў дадаць у начынку соль і яшчэ раз старанна перамяшаць – гарбуз пачне гнаць сок, і лепш пакінуць яго ўнутры.😋

На сярэдзіну аладкі выкласці фарш, дадаць кавалачак масла:

Зашчыпнуць акрайчыкі крыж-накрыж – гэта, бадай, самы просты варыянт…
Спосабаў лепкі ў інтэрнэце – мноства: дастаткова набраць у гугле «як ляпіць манты»:

Лісты параваркі добра змазаць сметанковым маслам (☝️інакш манты прыліпнуць).
Раскласці іх, па магчымасці, не вельмі блізка адзін да аднаго, бо ў часе варкі/паркі яны падрастуць:

Варыць (парыць) хвілін так 35-40:

Падаваць са смятанай, пасыпаўшы насечанай зелянінай:

---

💡Часам разам з гарбузом у абсмажку дадаюць нацёртую моркву, бульбу ці джусай.

Гатовыя, але не з’едзеныя з нейкіх прычын манты можна на другі дзень проста абсмажыць.

☝️Смятану можна смяшаць з ціснутым часнаком, соллю і зелянінай.

Вельмі няблага з хатняй не вельмі вострай аджыкай.

☝️Яшчэ адзін правільны зімовы соус, паводле парадаў таджыкаў:

• Цыбулю рэпкавую дробна насекчы і абсмажыць у алеі да залацістага колеру.
• Дадаць салодкі перац і моркву. Абсмажваць яшчэ 5-7 хвілін (апцыянальна).
• Дадаць здробненыя памідоры (імі рэгулюем гушчыню) і таматную пасту, абсмажваць яшчэ пару хвілін.
• Дадаць соль, перац, спецыі і зеляніну (шмат).